ADAPTACJA DZIECKA 3 LETNIEGO W PRZEDSZKOLU

Dla 3 letniego dziecka moment pójścia do przedszkola to istotny przełom, który odbija się na jego dalszym życiu. Jest to niewątpliwie sytuacja budząca silne emocje. Dziecko czuje się wyrwane z rodzinnego układu, który gwarantuje mu poczucie stabilności i rozumienia tego, co się wokół niego dzieje. Maluch z dnia na dzień zostaje wrzucony w nieznane środowisko.

DRODZY RODZICE!

Debiut w przedszkolu to niełatwa sprawa! Malucha czekają poważne zmiany w życiu, często trudne do zaakceptowania. Jednak nie ulegajcie dziecku, nie zabierajcie do domu nawet wtedy, gdy błaga, płacze. Nie cofajcie raz podjętej decyzji. Takie sytuacje będą się powtarzały, a dziecko jest mądre i będzie wykorzystywać waszą słabość. Oczywiście ze szkodą dla was, ale i też dla niego. Do tego typu sytuacji musimy przygotować zarówno siebie, jak i dzieci, wtedy łatwiej przeżyjemy ten trudny dla wszystkich okres.

SPRAWDZONE RADY I WSKAZÓWKI

1. Raz podjęta decyzja powinna być konsekwentnie realizowana. Rodzice muszą być przekonani, że pójście dziecka do przedszkola jest decyzją najlepszą zarówno dla nich, jak i dla niego. Jeżeli chcemy, żeby dziecko przyjęło naszą decyzję z ufnością, bezwzględnie nie możemy okazać mu naszego wahania i wątpliwości. Na pewno trzeba dziecko oswoić z myślą pójścia do przedszkola i cierpliwie tłumaczyć: Mama chodzi do pracy. Tatuś też chodzi do pracy. Siostra chodzi do szkoły. W domu nikogo nie ma i dlatego ty musisz chodzić do przedszkola.
2. Nastaw dziecko pozytywnie. Opowiadając dziecku o przedszkolu, mów tylko pozytywnie, np.: W przedszkolu jest dużo dzieci, które bawią się kolorowymi zabawkami. Jest tam bardzo wesoło i przyjemnie. Dobrze jest też powiedzieć dziecku, kto będzie je zaprowadzał do przedszkola, a kto odbierał. Ważne, by zawsze trzymać się ustalonego porządku.
3. Naucz dziecko samodzielności. Pierwsze dni pobytu dziecka w przedszkolu to duży stres, który narasta w przypadku, gdy dziecko jest mało samodzielne. Aby ten stres choć trochę zminimalizować, należy wcześniej zadbać, by dziecko (na miarę swoich możliwości) radziło sobie w takich sytuacjach, jak:
   1. Zgłaszanie potrzeb fizjologicznych.
   2. Samoobsługa w toalecie (wycieranie pupy, podciąganie majtek, spuszczanie wody).
   3. Ubieranie i rozbieranie się w sali (szatni).
   4. Siedzenie podczas posiłku przy stole, trzymanie łyżki.
   5. Samodzielne jedzenie.
4. Nie wprowadzaj atmosfery pośpiechu, tylko czule, ale stanowczo pożegnaj się z dzieckiem. Nie jest wskazane przyprowadzanie dziecka do przedszkola w ostatniej chwili, gdyż pośpiech podczas  rozbierania i zniecierpliwienie temu towarzyszące wprowadzają dziecko w stan niepokoju i pobudzenia. Pożegnanie z dzieckiem powinno być czułe, ale krótkie. Dobrze jest powiedzieć dziecku: Przyjdę po ciebie po leżakowaniu… Jak zjesz podwieczorek, będę na ciebie czekała w szatni. Bardzo ważne jest dotrzymywanie słowa, ponieważ daje ono dzieciom poczucie bezpieczeństwa i zarazem pewność, że rodzic przyjdzie.
5. Poświęć dziecku więcej czasu niż zwykle. Pierwsze dni pobytu dziecka w przedszkolu to trudny okres dla rodziców i dzieci. Trzymając dziecko na kolanach zapytaj: Co robiłaś dzisiaj w przedszkolu? Jak ma na imię twój nowy kolega? Nie należy natomiast zadawać pytań typu: Co dzisiaj jadłaś na obiad? Zjadłaś wszystko, co pani nałożyła? Czy pani cię karmiła? Odpowiedzi na te pytania są ważne, ale tylko dla rodziców, nie dla dziecka. Na te pytania rzetelnie odpowie nauczyciel. W rozmowie z dzieckiem należy położyć nacisk na jego samopoczucie w przedszkolu, relacje z kolegami, podejmowane zabawy oraz na zaradność życiową.
6. Pluszowa zabawka pomoże przetrwać trudny czas. Dziecku łatwiej będzie przeżyć rozstanie z rodzicami i chętniej wejdzie do sali zabaw, trzymając pod pachą swojego pluszaka. Zabawka będzie mu przypominała dom rodzinny. Należy jednak pamiętać, żeby nie wsuwać do kieszonki dziecka malutkiej zabawki, którą łatwo zgubić, np. z jajka niespodzianki, bo to wywoła nową falę rozpaczy.
7. Przyzwyczajaj dziecko do przedszkola stopniowo. Małe dzieci szybko się męczą z powodu nadmiaru wrażeń i hałasu. Dlatego należy je przyzwyczajać stopniowo wydłużając czas pobytu.

Nauczyciel zna twoje dziecko – rozmawiaj z nim i ufaj mu. Dzieci po powrocie z przedszkola najczęściej opowiadają o różnych wydarzeniach, które miały miejsce w przedszkolu. Porozmawiaj z nauczycielką, jeżeli pewne fakty i zdarzenia budzą twoje wątpliwości, wydają ci się niewiarygodne albo cię cieszą. Niektóre dzieci mają wybujałą wyobraźnię i rozbudzoną fantazję. Dlatego weź poprawkę na to, co dziecko opowiada.

TYLKO WSPÓŁPRACA Z NAUCZYCIELKĄ, OPARTA NA WZAJEMNYM ZAUFANIU, PRZYNIESIE OCZEKIWANE REZULTATY.

Pamiętaj, że nawet jeśli znajdziesz idealne przedszkole i dobrze przygotujesz dziecko, i tak Twój maluch ma prawo wyrażać sprzeciw i niezadowolenie – w końcu w jego życiu zaszła radykalna zmiana i potrzeba czasu, aby ją zaakceptował.

Okres adaptacji przebiega różnie, jedno dziecko po tygodniu ma już najgorsze za sobą, inne swój trudny czas zaczyna dopiero po miesiącu (i to też jest normalne) – bo dopiero wtedy zrozumiało i w pełni odczuło, że pewien etap skończył się bezpowrotnie, a ono wolałoby żeby było tak jak dawniej.

Adaptację ułatwia:

1. racjonalne podjęcie decyzji o zapisaniu dziecka do przedszkola,
2. pozytywne myślenie o placówce (zaufanie do personelu),
3. wcześniejsze poznanie placówki przez dziecko,
4. dostarczenie dziecku, w okresie poprzedzającym pójście do przedszkola, doświadczeń przebywania z innymi dorosłymi ( nieobecność mamy),
5. umożliwianie kontaktów z innymi dziećmi,
6. usamodzielnianie dziecka,
7. jasne ustalenie reguł i zasad funkcjonowania w rodzinie i w przedszkolu oraz konsekwencja w ich przestrzeganiu,
8. stopniowe przyzwyczajanie dziecka do placówki ( krótki czas pobytu w pierwszych dniach),
9. akceptacja dziecka i rozumienie jego stresu,

10.  wspieranie malucha, okazywanie spokoju, stwarzanie poczucia bezpieczeństwa podczas rozstania,

11.  przebywanie z dzieckiem po odebraniu z przedszkola ( czas tylko dla niego),

12.  ujednolicenie rytmu życia w przedszkolu i w domu.

Adaptację utrudnia:

1.      niepewność decyzji rodziców o oddaniu dziecka do przedszkola,

2.      brak zaufania do placówki wyrzuty sumienia, niepokój, lęk, poczucie zagrożenia, nieznajomość placówki, brak jasnych reguł, zmienność,

3.      traktowanie dziecka przedmiotowo,

4.      brak doświadczeń społecznych malucha w kontaktach z innymi dorosłymi i dziećmi,

5.      nadopiekuńczość, wyręczanie dziecka w czynnościach związanych z samoobsługą,

6.      „złe” przyzwyczajenia dziecka ( zasypianie z dzieckiem ),

7.      „ rzucenie na głęboką wodę”- pełny wymiar godzin, pośpiech, zdenerwowanie, spóźnianie się – brak czasu dla dziecka,

8.      brak zrozumienia dla trudnych zachowań dziecka – obrażanie się na dziecko, odrzucenie.

Udany start dziecka w przedszkolu jest efektem współdziałania wszystkich podmiotów tego procesu, a więc dziecka, jego rodziny, pracowników przedszkola ( kadry pedagogicznej i personelu pomocniczego), otoczenia społecznego ( grupy rówieśniczej, środowiska lokalnego). Budowanie dobrych relacji uwzględniających potrzeby obu stron nie jest procesem łatwym, ani szybkim, jednak przez wypracowanie bliskich i stałych form kontaktu korzyści mogą czerpać obydwie strony.

Wspólna troska o dobro dziecka, wzajemne zrozumienie i współpraca wyżej wymienionych środowisk powinny być gwarantem sukcesu.

JAK PRZYGOTOWAĆ DZIECKO DO POBYTU W PRZEDSZKOLU?

Sposoby przygotowania dziecka (im więcej ich wykorzystasz, tym lepiej):

• zapoznanie z przedszkolem – oglądanie sal, ogrodu przedszkolnego, zabawek, krótki kontakt z przyszłym nauczycielem i dziećmi, omówienie planu dnia i przedszkolnych zwyczajów;
• rozmowy o przedszkolu ze znajomym dzieckiem, które lubi chodzić do przedszkola;
• opowieści rodziców, jak to było, gdy oni chodzili do przedszkola;
• uświadomienie dziecku zalet przedszkola – wielu nowych kolegów do zabawy, dużo zabawek i zabaw, które zna nauczycielka, poznanie nowych piosenek i wierszyków;
• wspólne z dzieckiem kupowanie kapci i innych rzeczy potrzebnych przyszłemu przedszkolakowi;
• ćwiczenie z dzieckiem czynności samoobsługowych – ubierania się, jedzenia, samodzielności podczas czynności higienicznych;
• uczestniczenie w zebraniu rodziców dzieci nowo przyjętych do przedszkola, nawiązanie kontaktów z rodzicami dzieci podczas dni adaptacyjnych (jeśli takie dni są organizowane w przedszkolu).

Dziecko do roli przedszkolaka powinno być przygotowywane stopniowo, nie róbmy wszystkiego na raz. Rozciągnijmy ten proces w czasie, aby mogło oswoić się z myślą o tym, że pójdzie do przedszkola. Rodzic nie może przebyć drogi rozwojowej za dziecko. Ono samo musi pokonywać kolejne etapy, a dorosły tylko je wspierać i wspomagać.